Het Groot Dictee in een nieuw kleedje

Het Groot Dictee wordt namelijk een echte derby der lage landen: een spellingstrijd tussen Nederland en Vlaanderen, met voor het eerst ook een finale of play-off waarin een duo van de beste Vlaamse spellers het opneemt tegen een duo van de sterkste Nederlandse deelnemers. Vandaag zijn de namen van de deelnemers bekendgemaakt.

Nog een primeur: de kijkers thuis kunnen voor het eerst ook online meedoen, via canvas.be.

Het Groot Dictee wordt dit jaar geschreven door de Vlaamse auteur Lieve Joris. En ook de Canvas-reporter van dienst is nieuw: Klara-presentatrice Greet Samyn neemt voor en na het dictee de temperatuur op, voelt de klamme handjes en polst naar reacties.

Op zaterdag 19 december om 20.40 u. op Canvas en canvas.be

Groot Dictee 2.0

Het vernieuwde Groot Dictee verloopt als volgt: aan de ene kant van de Eerste Kamer nemen de Nederlanders plaats: 15 prominenten en 15 lezers van de Volkskrant; aan de andere zijde de Vlamingen: 15 prominenten (5 meer dan vroeger) en 15 lezers van De Morgen (eveneens 5 meer). Gezamenlijk schrijven zij het dictee. Na het dictee volgt de finale. De beste speller van de Volkskrant vormt een duo met de beste prominente Nederlander en neemt het op tegen de beste speller van De Morgen en de beste Vlaamse prominent. In de finale moeten de duo’s 10 moeilijke woorden spellen. Het team dat uiteindelijk het minste fouten maakt is de winnaar van Het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2015: Nederland of Vlaanderen.

De Vlaamse prominenten

• Bart Cannaerts (stand-upcomedian en televisiemaker)
• Kris De Smet (muzikant De Nieuwe Snaar )
• Fred Eerdekens (beeldend kunstenaar)
• Fikry El Azzouzi (auteur)
• Michèle George (dressuurruiter, paralympiër van het jaar 2014)
• Corry Hancké (journaliste De Standaard)
• Marleen Merckx (actrice)
• Björn Rzoska (fractieleider Groen in het Vlaams Parlement)
• Frederik Sioen (singer-songwriter)
• Gratienne Sioncke (vrouwelijke ondernemer van het jaar 2014)
• Fatma Taspinar (radiojournaliste VRT-nieuwsdienst)
• Lara Taveirne (auteur)
• Bogdan Vanden Berghe (algemeen directeur 11.11.11.)
• Elviera Velghe (directeur Fotomuseum Antwerpen)
• Sien Wynants (presentatrice Ketnet)

De Nederlandse prominenten

• Nicole Buch (televisieproducent, presentatrice en schrijfster)
• Klaas van der Eerden (cabaretier en televisiepresentatrice)   
• Ron Fresen (politiek verslaggever NOS Journaal)
• Katja Herbers (actrice)
• Tanja Jadnanansing (Tweede Kamerlid en voormalig televisiemaker)
• Nynke de Jong (journaliste en columniste voor o.a. NRC.NEXT, en schrijfster)
• Imanuelle Grives (actrice)
• Cécile Koekkoek (hoofdredacteur VARAgids)
• Eva Koreman (radio-dj voor 3FM)
• Bert van Leeuwen (televisiepresentator en –producent)
• Gnaoui Youssef Sef (rapper, bekend van hits met The Opposites)
• Koen Verweij (schaatser, olympisch zilver en goud, en wereldkampioen allround 2014)
• Ad Visser (oud-radiopresentator en televisiepresentator van o.a. Toppop)

De auteur

Het Groot Dictee wordt dit jaar geschreven door de Vlaamse auteur Lieve Joris. En ook dat is bijzonder, want het is nog maar de tweede keer dat het dictee van Vlaamse hand is. De vorige keer was in 2008, toen Kristien Hemmerechts die eer te beurt viel.

Lieve Joris werd in het Vlaamse Neerpelt geboren, maar woont al sinds het midden van de jaren zeventig in Nederland. Zij is vooral bekend van haar reisverhalen. Ze begon haar schrijversbestaan als journalist voor onder andere de Haagse Post en NRC Handelsblad. Onze vroegere kolonie Congo is een terugkerend thema in haar oeuvre, met boeken als Terug naar Congo (1987), Dans van de luipaard (2001) en Het uur van de rebellen (2006). Naast Afrika heeft de Arabische wereld altijd een grote aantrekkingskracht op haar uitgeoefend, getuige haar debuut De Golf (1986), het boekenweekessay Een kamer in Cairo (1991) en De poorten van Damascus (1993). In 2010 verscheen Mijn Afrikaanse telefooncel, waarin Afrika, het Midden-Oosten en Oost-Europa – de drie gebieden die Lieve Joris de afgelopen dertig jaar bereisde – voor het eerst samenkomen. Voor haar meest recente boek, Op de vleugels van de draak, ontving zij in 2014 de Bob den Uyl Prijs.

De jury

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal krijgt ook een nieuwe juryvoorzitter. De plaats van advocaat Inez Weski wordt na vier jaar overgenomen door de Nederlandse VVD-politica Annemarie Jorritsma, die onlangs is benoemd tot lid van de Eerste Kamer. De andere juryleden zijn journalist en auteur Ludo Permentier, en de schrijver van het dictee, Lieve Joris.

Het palmares

Vorig jaar was het podium helemaal Nederlands. Winnaar werd Randy Van Halen uit Dordrecht met  7 fouten en ook de tweede en derde plaats was voor Nederlanders. Dat was wel even slikken voor de Vlamingen, die de drie jaar ervoor telkens aan het langste eind trokken. Bij de prominenten deden de Vlamingen het beter. Auteur Christophe Vekeman was er voor de tweede keer bij en won opnieuw, ditmaal met 11 fouten. Björn Soenens, hoofdredacteur VRT Nieuws, werd tweede met 12 fouten.

De Vlamingen hebben altijd goed gescoord op het dictee. Sinds het ontstaan in 1990, hebben zij al dertien keer de eerste prijs weggekaapt, tegenover elf Nederlandse zeges, wat des te opmerkelijker is gezien de numerieke overmacht van onze noorderburen, ook in het aantal deelnemers. Eén keer was er een ex-aequo, in 2011 meer bepaald.

Overzicht van de beste prominenten :

• 1990: Frits Korthals Altes, Nederlands politicus, 13 fouten (geen prominente Belgische deelnemers)
• 1991: Eugène Berode 1991, ex-taalraadsman VRT, 8 fouten
  en Paul Cockx, schrijver, 8 fouten
• 1992: Bavo Claes, VRT-journalist en schrijver, 14 fouten
• 1993: Luuk Gruwez, dichter, 8 fouten
• 1994: Jérome Heldring, Nederlands journalist en columnist, 14 fouten
• 1995: Johan Tas, VRT-journalist, 11 fouten
• 1996: Ward Ramaekers, taalkundige en schrijver, 10 fouten
• 1997: Guido Van Meir, journalist, columnist en scenarist, 15 fouten
• 1998: Els Borst, Nederlands politica, 19 fouten
• 1999: Jef Rademakers, Nederlands regisseur en producent, 27 fouten
• 2000: Vincent Van Quickenborne, politicus, 17 fouten
• 2001: Jean-Marie Dedecker, politicus en voormalig judocoach, 21 fouten
• 2002: Christophe Vekeman, schrijver, 10 fouten
• 2003: Margot Vanderstraeten, schrijfster en journaliste, 18 fouten
• 2004: Annelies Van Herck, VRT-journaliste, 12 fouten
• 2005: Wim Oosterlinck, radiomaker, 20 fouten
• 2006: Jan Van den Berghe, journalist, 17 fouten
• 2007: Stefan Brijs, schrijver, 10 fouten en Peter Terrin, schrijver, 10 fouten
• 2008: Hendrik Vos, politicoloog, hoogleraar en Europa-deskundige, 19 fouten
• 2009: Saskia De Coster, schrijfster, 14 fouten
• 2010: Mei Li Vos, Nederlands politica en columniste, 25 fouten
• 2011: Freek Braeckman, journalist en tv-presentator, 4 fouten (ook ex-aequo algemeen winnaar)
• 2012: Herman van der Zandt, Nederlands journalist, nieuwslezer en presentator, 17 fouten
• 2013: Maud Vanhauwaert, schrijver en tekstperformer, 14 spelfouten
• 2014: Christophe Vekeman, schrijver, 11 fouten

Benieuwd hoe het afloopt in de eerste editie van het vernieuwde Groot Dictee.

Het Groot Dictee  is een co-productie van Men At Work TV Produkties en VRT Televisie.