Brave Little Belgium

Toen bij het begin van de oorlog het Duitse keizerrijk voor zijn legers de vrije doortocht eiste, weigerde België dit uit naam van het internationale recht en besloot zijn neutraliteit te verdedigen. In de buitenlandse kranten kreeg ons land prompt de eretitel ‘Brave Little Belgium’. Daar kwam helaas al snel een andere term bij: ‘Poor Little Belgium’ – want ons land kreeg het tijdens de Duitse inval al onmiddellijk zwaar te verduren. Toch bleef een Belgisch front heel de oorlog door overeind, zowel aan de IJzer als in het bezette land: ons land was zowel ‘Poor Little Belgium’ als ‘Brave Little Belgium’.

Vanuit het heden vertelt Brave Little Belgium een verhaal dat zich 100 jaar geleden heeft afgespeeld. De gebeurtenissen zijn een eeuw oud, maar de vertelling is eigentijds. De makers hebben volop gebruik gemaakt van de mogelijkheden die hen anno 2014 ter beschikking staan, zowel inhoudelijk, als stilistisch en technologisch. Op die manier is Brave

Little Belgium een relevante, boeiende en moderne reeks over een ingrijpende en onthutsende periode uit ons collectieve verleden.

Een sterk verhaal
Het verhaal van Brave Little Belgium overspant een periode van meer dan vier jaar. Het begint in 1914, wanneer in Sarajevo het eerste schot valt. Het eindigt in 1919 wanneer in Versailles het vredesverdrag wordt ondertekend. Dat globale verhaal wordt in de reeks verteld in vier episodes, die ieder een specifiek facet van deze periode belichten: de invasie van het Duitse leger, de strijd in de loopgraven, het leven onder de bezetting, het einde van de oorlog. Samen vormen die vier thema’s het hele verhaal van WOI in Vlaanderen,  terwijl ook de internationale context van deze ‘Groote Oorlog’ wordt geschetst

Een persoonlijk verhaal
Het verhaal van Brave Little Belgium wordt in beeld verteld door Dr. Sophie De Schaepdrijver: zij is de centrale verteller en het ‘gezicht’ van de serie. Sophie De Schaepdrijver is als hoogleraar Moderne Europese Geschiedenis verbonden aan de Pennsylvania State University (USA). Als auteur van het standaardwerk ‘De Groote Oorlog: het koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog’ is zij een van de grootste autoriteiten over de Eerste Wereldoorlog in België.

Experten
Bij de ontwikkeling van de scenario’s kon Brave Little Belgium beroep doen op de expertise van een aantal historische specialisten en op de teams van verschillende gespecialiseerde musea en archieven in binnen- en buitenland. Een aantal historische aspecten worden in de serie meer in detail verder uitgediept in de vorm van een gesprek dat Sophie De Schaepdrijver voert met binnen- en buitenlandse experten.

Het landschap als getuige
Het verhaal van Brave Little Belgium wordt zoveel mogelijk verteld vanop de plek waar de oorlog zich afspeelde. Anno 2014 neemt Sophie De Schaepdrijver ons mee naar de plaatsen, die 100 jaar geleden een belangrijke rol speelden. Een tocht die ons dwars doorheen Vlaanderen leidt, maar ook naar de brug in Sarajevo waar Gavrilo Princip de Oostenrijke kroonprins Franz Ferdinand neerschoot of naar de Spiegelzaal van Versailles, waar in 1919 het vredesverdrag werd ondertekend.

Drones
De meeste beelden van landschappen en monumenten in Brave Little Belgium werden gemaakt met behulp van een hexacopter – ook bekend als ‘drone’. Dit lichte en zeer wendbare toestel maakte het mogelijk landschappen en monumenten op een innovatieve en verrassende wijze in beeld te brengen, op een manier die de kijker normaal niet te zien krijgt.

Foto’s en film
WOI is de eerste oorlog waarvan foto’s en films bestaan. In samenwerking met verschillende archieven in binnen- en buitenland maakte Brave Little Belgium een selectie van beelden, die het verhaal maximaal illustreren en tot leven brengen.

CGI – 3D – re-enactments
Naast het gebruik van de historische locaties en authentiek beeldmateriaal brengt Brave Little Belgium de oorlogsgebeurtenissen op een creatieve en hedendaagse manier opnieuw tot leven. CGI-technieken (Computer Generated Imagery) projecteren het huidige landschap terug in de tijd en transformeren het naar de oorlogssituatie 100 jaar geleden.  Kaarten – die op sommige plekken in dit verhaal echt broodnodig zijn – worden helder en duidelijk, maar zeker ook dynamisch gepresenteerd in 3D-animatie. In de loop van het verhaal worden sommige gebeurtenissen en de sfeer uit de dramatische periode die WOI was, geëvoceerd aan de hand van korte, suggestieve beelden, die in treffende details een bepaalde gebeurtenis in beeld brengen..

Muziek
Brave Little Belgium heeft heel bewust gekozen voor een moderne soundtrack en niet voor de klassieke muziek, die vaak bij historische projecten gebruikt wordt. Dat draagt bij tot de eigentijdse look & feel van de reeks. Zo wordt het verhaal onder meer ondersteund door filmmuziek van James Newton Howard (The Sixth Sense, Unbreakable, The Hunger Games) en Alan Silvestri (Forrest Gump, Back to the Future, Romancing the Stone).

Boek
Naast de serie is er ook het boek Brave Little Belgium, geschreven door Mark De Geest en uitgegeven door Manteau, in samenwerking met Canvas en VRT Line Extensions.

Aflevering 1 : Poor Little Belgium - 5 augustus
1914. Europa leeft in welvaart, maar er hangt oorlog in de lucht. Die barst los wanneer in Sarajevo de Oostenrijkse kroonprins Franz-Ferdinand door een Servische student wordt vermoord. Duitsland kiest de kant van Oostenrijk en wil Frankrijk aanvallen. België weigert echter een vrije doorgang, waarop Duitsland ons land binnenvalt in de vroege ochtend van 4 augustus 1914. De invasie verloopt erg gewelddadig. Luik valt, Leuven brandt. Het Belgische leger trekt zich terug in de Vesting Antwerpen. Wanneer Duitse Dikke Bertha’s de forten rond Antwerpen aan flarden schieten, moet de Belgen zich ook uit Antwerpen terugtrekken. Achter de IJzer zullen zij standhouden…
Er werd onder meer gefilmd in verschillende Europese hoofdsteden, waar keizers, generaals en politici de oorlog niet konden – of wilden – vermijden. Daarna volgt Brave Little Belgium het spoor van vernieling tijdens de Duitse invasie : de val van de Luikse forten, de Brand van Leuven, de Val van Antwerpen, de terugtocht naar de IJzer.

Aflevering 2 : In de modder van de IJzer - 12 augustus
Aan de IJzer doet het Belgische leger een laatste poging om de Duitsers tegen te houden. Dat lukt pas wanneer de Belgen de sluizen bij Nieuwpoort openen en de IJzervlakte onder water zetten. Het front zit nu muurvast. De levensomstandigheden in de loopgraven zijn erbarmelijk. Ziekten als tyfus en dysenterie maken bijna evenveel slachtoffers als de Duitse beschietingen. In april 1915 voeren de Duitsers nabij Ieper de eerste gasaanval in de geschiedenis uit. Voor de oorlog voorbij is, eist de strijd om de Ypres Salient ruim 500.000 slachtoffers. Meer dan 1,5 miljoen Belgen slaan op de vlucht naar Nederland, Frankrijk en Groot-Brittannië. In België zelf kan de bevolking slechts overleven met steun van het Nationaal Voedsel- en Hulpcomité en het Amerikaanse Committee for Relief.
Er werd onder meer gefilmd in de loopgraven langsheen het voormalige IJzerfront en op de slagvelden en begraafplaatsen in de Ypres Salient. In Nederland bezoekt Sophie De Schaepdrijver onder andere de Oude Begraafplaats in Nunspeet, waar meer dan 600 Belgische vluchtelingen een anoniem graf kregen.

Aflevering 3 : België bezet - 19 augustus
Rond Verdun en aan de Somme sneuvelen honderdduizenden soldaten. In België leeft de bevolking onder de knoet van de Duitse bezetter. Het regent regels en verordeningen. De Duitsers sluiten de grens af met een elektrische Dodendraad, die meer dan 1000 slachtoffers maakt. België wordt leeggeroofd voor de Duitse oorlogsindustrie. In Brussel fusilleren de Duitsers de Britse verpleegster Edith Cavell. De taaltoestanden in het Belgische leger roepen bij veel Vlamingen weerstand op. Aan het Westfront sneuvelen de soldaten bij duizenden in nutteloze offensieven. De Slag van Passchendaele loopt vast in de Vlaamse modder. Opnieuw vallen tienduizenden doden.
Er werd onder meer gefilmd op de voormalige slagvelden rond Verdun en in de Somme en aan de Belgisch-Nederlandse grens, waar de elektrische Dodendraad meer dan 1000 dodelijke slachtoffers maakte.

Aflevering 4 : Een dure vrede - 26 augustus
Op het slagveld verschijnen nieuwe wapens : vliegtuigen, vlammenwerpers, tanks, U-boten! In de veldhospitalen doen radiografie en plastische chirurgie hun intrede. In 1918 komen Amerikaanse troepen het Geallieerde kamp massaal versterken. Op 11 november 1918 tekenen Fransen en Duitsers de Wapenstilstand. De Spaanse Griep maakt wereldwijd 40 à 70 miljoen slachtoffers. In Versailles wordt de kaart van Europa hertekend : vier keizerrijken houden op te bestaan. België ligt in puin. In de Westhoek worden de slagvelden opgeruimd en duizenden oorlogsslachtoffers begraven in meer dan 160 militaire begraafplaatsen. Onder de Menenpoort wordt elke avond stipt om 20.00 u de Last Post gespeeld. Ook 100 jaar later leeft de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog nog altijd voort!
Er werd onder meer gefilmd in de treinwagon in Compiègne, waarin op 11 november 1918 de Wapenstilstand werd getekend en in de Spiegelzaal van het paleis van Versailles, waar op 28 juni 1919 definitief de vrede werd getekend. Daarnaast ook aan de Menenpoort in Ieper, waar sinds 1928 elke avond stipt om 20.00 u de Last Post wordt uitgevoerd.

Een uitgebreide persmap van Brave Little Belgium vindt u als bijlage.

Brave Little Belgium : vanaf dinsdag 5 augustus om 21.45 u. 

MEER OVER DE HERDENKING VAN DE EERSTE WERELDOORLOG OP CANVAS :

Op maandag 4 augustus is het precies 100 jaar geleden dat het Duitse leger ons land binnenviel. Canvas zendt die dag twee officiële herdenkingsplechtigheden rechtstreeks uit.

Van 10.30 u. tot 12.15 u. is er een herdenking bij het Monument Interallié in de Luikse wijk Cointe. De plechtigheid wordt georganiseerd door de federale regering. Gekroonde en niet gekroonde staatshoofden uit enkele tientallen landen nemen eraan deel. Naast ons koningspaar zullen de Britse prins William en zijn echtgenote Kate aanwezig zijn, en ook de Franse president Hollande en zijn Duitse collega Glauck en kanselier Merkel. In en rond Luik werd de eerste bloedige veldslag van de oorlog uitgevochten. Luik werd het symbool van het Belgische verzet tegen de Duitse inval. Flip Feyten zorgt voor commentaar bij de plechtigheid. Historica en WOI-specialiste Sophie De Schaepdrijver is co-commentator.

Van 20.30 u. tot 21.30 u. brengt Canvas live verslag uit van de ceremonie in Bergen. Die wordt georganiseerd door de Britse regering op de militaire begraafplaats van Saint-Symphorien in aanwezigheid van dezelfde hoge gasten van ’s ochtends in Luik.  De keuze is niet toevallig. Bij Bergen vochten de Britten hun eerste grote veldslag van de Grote Oorlog uit, op 23 augustus 1914.  En in Saint-Symphorien is het allereerste Britse slachtoffer van de oorlog is begraven, en twee van de allerlaatste, een Canadese en Britse soldaat, die sneuvelden net voor de Wapenstilstand inging, om 11 uur op 11 november 1918. Commentator is opnieuw Flip Feyten.

12 minuten over vrede is een reeks van 12 korte animatiefilms van 1 minuut rond het thema ‘vrede’, telkens aangevuld met een gedicht. De films en de gedichten werden in het kader van een film- en poëziewedstrijd rond de WOI-herdenking gemaakt en geselecteerd in opdracht van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL), in samenwerking met Canvas. De gedichten worden gebracht door Titus De Voogdt. Vanaf maandag 4 augustus. Meer informatie op: 
http://www.fondsvoordeletteren.be/nl/208/collections/40/poeziewedstrijd.html

Daarnaast worden tijdens de eerste twee weken van augustus in de namiddag dagelijks documentaires over de Eerste Wereldoorlog uitgezonden.

De allerlaatste getuigen werd gemaakt in aanloop naar dit herdenkingsjaar. Het is een zesdelige reeks met getuigenissen van mensen die de Eerste Wereldoorlog nog hebben meegemaakt: de allerlaatste getuigen van de 'Groote Oorlog'.  Vanaf de lente van 2009 heeft een team van het VRT-project '14-'18 een honderdtal Vlamingen geïnterviewd die kind waren tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het zijn hun herinneringen aan die gruwelijke oorlog die in deze reeks centraal staan.  Vanaf maandag 4 augustus om 16.00 u.

Ook de achtdelige reeks Niets is zwart-wit werd speciaal voor de herdenking van WOI gemaakt. De verhalen zijn gebaseerd op dagboeken, getuigenissen en historisch onderzoek. Ze worden verteld aan de hand van archiefbeelden, foto's, krantenknipsels en - in beperkte mate - reconstructie. Elke aflevering volgt één persoon die wordt meegesleurd in de surreële werkelijkheid van de oorlog. Vanaf maandag 4 augustus om 16.30 u.

Andere documentaires zijn De bibliotheek van Leuven (8.8), Het leed dat oorlog heet: Belgen op de vlucht (14.8) en Belgen maken bommen (15.8).

Meer informatie in de Programmagids.