Panorama : De prijs van goedkoop eten
op donderdag 11 september
Dinsdag 9 september 2014 —
In zijn eerste eigen reportage van het nieuwe seizoen onderzoekt Panorama de strijd op leven en dood tussen supermarkten om de goedkoopste te zijn. Op het eerste gezicht is dat leuk nieuw voor de consument, maar iemand betaalt de prijs. De Delhaize-werknemer bijvoorbeeld die zijn job verliest. Maar zeker ook de toeleverancier, die voortdurend zijn prijzen moet verlagen. En het wordt stilaan zo erg dat het ook niet meer leuk wordt voor de consument : die eet aan het eind van de rit een minderwaardig product. Panorama trok na hoe onverbiddelijk dat mechanisme werkt. Op donderdag 11 september om 21.35 u. op Canvas.
De integrale reportage is vanaf vanavond (9.9) voor persvisie beschikbaar op het Persportaal van VRT Communicatie.
Groententeler Hans Denoo haalde twee jaar geleden het nieuws, omdat hij zijn kolen gratis uitdeelde. Een noodkreet: hij verdiende het zout op zijn aardappelen niet. Een kool kost hem 35 tot 40 cent, hij krijgt er 30 cent voor. “Zulke jaren kunnen we eigenlijk niet overbruggen, want de goeie jaren draaien we ook nog maar juist rond. We hebben ook kinderen, we moeten ook verder hé.”
Ludo Dobbels was varkenskweker. Voor hem werd de druk op de prijzen ondraaglijk. “Uiteindelijk komt het allemaal terecht bij de boer, bij de producent, die geen andere keuze heeft, géén andere keuze, dan efficiënter te gaan produceren. Ofwel moet dat varken sneller groeien ofwel moet de zeug meer biggen afleveren.”
Indertijd had elk van zijn zeugen een vijftiental biggen per jaar. Nu moet de boer al aan dertig per zeug geraken om te overleven. In dat systeem wou Ludo niet langer meedraaien, hij zette zijn bedrijf stop.
De supermarkten hebben een heel arsenaal aan middelen om de toeleveranciers onder druk te zetten. Ze tegen elkaar uitspelen is de belangrijkste. Sommige vragen 'rekgeld' (een vergoeding om producten aan te bieden in de 'rekken' van hun vestigingen), of aan nieuwe leveranciers 'introductiegeld'. Of leveranciers moeten eerst een vracht gratis producten leveren. Of contracten worden gewoon met voeten getreden. Allemaal met één doel: de prijs voor de consument drukken.
Jammer genoeg wordt daarmee ook de kwaliteit “gedrukt”. Een anonieme slager : “Van 70 kilo vlees maken we 90 kilo afgewerkt product, dus er gaat tussen de 3 en de 5 kilo hulpstoffen in, en 14-15 liter water.”
Of deze anonieme koekjesfabrikant : “Als je in een product meer water stopt, dan moet je er zeker ook wat bewaarmiddel bij doen want er kunnen meer bacteriën groeien. Er zijn al concurrenten geweest die hun product moesten terugroepen uit de rekken, omdat een bepaalde ziektekiem in het product gegroeid was”.
Van de supermarkten wilde alleen Lidl en Colruyt Panorama te woord staan.
Frans Colruyt ziet het zo: “Wie bepaalt de prijs in de eerste plaats? Dat is een misverstand: de consument bepaalt de prijs. En wij verkopen aan de prijs die de consument bereid is om te betalen. En dat alleen is een spel van vraag en aanbod.”
Panorama ging ook naar Groot-Brittannië. Daar corrigeren ze dat spel van vraag en aanbod, met zware boetes voor supermarkten die over de schreef gaan.
Een reportage van Greet Pluymers, Hilde De Windt en Jeremy De Ryckere.
Eindredactie: Jan Holderbeke
De prijs van goedkoop eten: in Panorama op donderdag 11 september om 21.35 u.
De integrale reportage is vanaf vanavond (9.9) voor persvisie beschikbaar op het Persportaal van VRT Communicatie: http://pers.vrt.be (embargo op de inhoud tot donderdagmorgen 11 september)
www.canvas.be 