"Een kunstenaar is echt een manische gek"

Aflevering 2: beeldhouwer Alexander Stoddart - zondag 11 september

Alexander ‘Sandy’ Stoddart (59 jaar) is de hofbeeldhouwer van het Britse koningshuis in Schotland. Van zijn hand zijn de standbeelden in Edinburgh van David Hume en Adam Smith, de grote filosofen uit de Schotse verlichting. Wetenschappers, schrijvers en dichters die een wezenlijke bijdrage aan de geschiedenis hebben geleverd, boetseert hij minutieus in zijn typische neoklassieke stijl.

Alicja bezoekt hem in zijn huis en atelier in Paisley (bij Glasgow), die uit hun voegen dreigen te barsten door de monumentale beelden en oneindig veel delicate bustes. Als Stoddart geen beeldhouwer was, dan was hij zeker muzikant geworden. In zijn huis staan maar liefst drie piano’s en spelen doet hij dagelijks.

Geen enkel onderwerp is heilig voor Sandy: pop art, moderne architectuur, Hitler…. Hij haalt ze één voor één door de mangel. Alicja is gefascineerd door zijn talent, zijn radde tong, zijn gevoel voor humor én zijn geloof, als lid van de Baptist Church.

Stoddart is een man vol passie. Hij is verslaafd aan zijn werk en als een bezetene laat hij geen seconde verloren gaan: “Een kunstenaar is echt een manische gek…. die letterlijk van de ene kant van de studio naar de andere kant holt omdat hij zoveel werk moet maken en de klok, die vervelende klok, tikt de tijd weg. En hij weet dat hij ouder wordt, zijn benen doen steeds meer pijn en de artritis wordt erger en erger. Dus hij moet wel in beweging blijven.”

Stoddart is een open boek en neemt Alicja zelfs mee in zijn slaapkamer. Daar ontdekt ze een autobiografie van Hitler op zijn nachtkastje. Stoddart is geïntrigeerd door het kwaad en hoe een massa zich laat verblinden : “Het verschil tussen slechtheid en het kwaad is eenvoudigweg dit: slechtheid laat zich altijd duidelijk zien. Het kwaad, daarentegen, hult zich in een mooie vorm. Daarom is het ook zo angstaanjagend, zo eng”.

Stoddart is opgegroeid binnen de Baptist Church. Zijn grootvader was dominee en ook zijn moeder is diepgelovig. Zelf was hij lange tijd een fervente aanhanger van Jean-Paul Sartre en vond religie niet echt sexy. Maar de laatste jaren is hij veranderd en is geloof een belangrijke rol in zijn leven gaan spelen. Hij overweegt nu serieus om zich te laten dopen: “De kerken zijn leeg vandaag omdat we in een erg naturalistische cultuur leven. We houden van natuurprogramma’s. We bewonderen de natuur.  De natuur is door de wetenschappelijke lobby een nieuwe religie geworden, en Darwin is haar God.”

De volgende afleveringen

In de derde aflevering heeft Connie Palmen (18.9), de leading lady van de Nederlandse letteren, het over de afhankelijkheid van de liefde die je van de ander krijgt. Ze noemt zichzelf een rasechte katholiek door haar roots en beschrijft God als het mooiste fictieve personage dat er bestaat.

Ray Tallis (25.9) is een Brits fysicus, filosoof, dichter en romanschrijver. Hij studeerde geneeskunde en specialiseerde zich in geriatrie. Sinds 2006 is hij fulltime schrijver en dichter. Hij schrijft over kunst, cultuur, de geest en de natuur

Laurence Freeman (2.10) studeerde in Oxford en was actief bij Verenigde Naties, in de bankensector en als journalist. Daarna werd hij monnik in de orde van Benedictus. Hij is een wereldautoriteit voor christelijke meditatie en is ook actief betrokken in de contemplatieve ontmoetingen met andere religies.

De Amerikaans-Irakese documentairemaakster en journalist Anisa Mehdi (9.10) groeide op in New York in een milieu met zowel islamitische als christelijke en joodse invloeden. Ze is vooral bezig met interreligieuze dialoog tussen christenen en moslims.

Krzysztof Zanussi, de gelauwerde Poolse grootmeester van het witte doek, is een rooms-katholieke gelovige man. Hij heeft het over de betekenis en kracht van de verbeelding.

Lydia Chagoll is 85, maar nog altijd actief als cineaste en schrijfster. Het professioneel dansen heeft ze al jaren geleden achter zich moeten laten, maar het volledig loslaten, dat kan ze niet. Als dochter van joodse ouders moest ze op negenjarige leeftijd met haar gezin op de vlucht voor de nazi’s. Drie jaar lang overleefde ze verschillende ‘jappenkampen’. Die indrukwekkende periode in haar leven ligt mee aan de basis voor haar latere strijdende creativiteit en sociaal engagement.

Lieve Joris ging naar een katholieke kostschool en studeerde psychologie in Leuven. Ze is journalist en schrijfster. Ze heeft veel gereisd en schreef over haar reizen vanuit een persoonlijke invalshoek. Ze is niet gelovig maar heeft veel respect voor mensen die wel geloven.

Alicja

Alicja Gescinska (34 jaar) verhuisde als zevenjarig meisje met haar ouders van Polen naar België, op zoek naar een betere toekomst in het 'vrije Westen'. Ze is doctor in de filosofie en raakte in 2012 bekend bij een breder publiek met haar boek De verovering van de vrijheid, een filosofisch pleidooi voor meer positieve vrijheid. Sindsdien heeft ze naam gemaakt als een van de belangrijkste jonge intellectuelen in Vlaanderen en Nederland. Ze schrijft geregeld columns, opiniestukken en essays voor verschillende kranten en tijdschriften. In februari kwam haar debuutroman Een soort van liefde uit. De afgelopen drie jaar woonde ze met haar gezin in de Verenigde Staten en werkte ze als docente politieke wetenschappen aan Amherst College.

Alicja Gescinska verliet de academische wereld om voor Canvas deze televisiereeks te maken: “Het voelt voor mij aan als een heel natuurlijke voortzetting van wat ik als filosoof de afgelopen jaren altijd heb gedaan: lezen, denken en een dialoog met anderen aangaan om zo mijn medemens en de wereld beter te leren kennen. Het is verfrissend om mijn studiekamer te kunnen verlaten en buitengewoon inspirerende en intelligente mensen te mogen ontmoeten.”

Online

Eerder deze zomer lanceerde Canvas ook canvas.be/wereldbeeld: een online platform rond filosofie, zingeving en levensbeschouwing. Je vindt er onder meer een voorstelling van de erkende levensbeschouwingen, grote levensvragen die beantwoord worden door mensen met verschillende levensbeschouwelijke achtergrond, reportages over rituelen, enz. Het platform verzamelt ook alle programma’s op VRT radio en tv rond zingeving en levensbeschouwing. Ze kunnen er online worden (her)bekeken of – beluisterd. Ook Wanderlust krijgt er zijn plaats, met extra informatie en duiding over de centrale gasten. De onlineredactie werkt voor het platform nauw samen met de diverse levensbeschouwingen.

Wanderlust is een productie van Canvas.