Het Groot Dictee der Nederlandse Taal viert jubileum

Het imposante decor voor het Groot Dictee is de prestigieuze vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal in Den Haag. Vanaf de eerste tonen van de tune van het Groot Dictee der Nederlandse Taal - het derde deel uit het Celloconcert in A (Wq 172), Allegro assai, van Carl Philipp Emanuel Bach - zitten Vlaamse en Nederlandse geselecteerden en prominenten met dichtgeknepen billen en trillende pennen te wachten op de eerste woorden van presentatoren Martine Tanghe en Philip Freriks.

Het aantal deelnemers staat in verhouding tot de bevolkingsgrootte: dubbel zoveel Nederlanders als Vlamingen.  Omdat het dit jaar een jubileumeditie is, mochten beide omroepen ook iemand extra uitnodigen die al heeft deelgenomen aan een van de vorige edities. Canvas vaardigde Christophe Vekeman af, die in 2002 winnaar werd bij de prominenten met 10 fouten. Naast de Bekende Vlamingen en Nederlanders zijn er ook 10 lezers die werden geselecteerd door De Morgen en 20 lezers van De Volkskrant.

De Vlaamse prominenten

• Sihame El Kaouakibi - Oprichtster Let’s Go Urban
• Sven Gatz - Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel
• Lieve Joris - schrijfster
• Björn Soenens - hoofdredacteur VRT Nieuws
• Leah Thys - actrice (Thuis)
• Annemie Tweepenninckx - presentatrice Radio 1, actrice
• Tomas Van Den Spiegel – voormalig basketbalspeler, financial coach topsporters
• Bert Verbeke - acteur (Thuis)
• Kristel Verbeke - zangeres (K3)
• Geert Verdickt – zanger (Buurman)
• Christophe Vekeman - schrijver (in 2002 al winnaar bij de prominenten met 10 fouten)

De jury

De Nederlandse oud-premier Dries van Agt (83) is dit jaar de juryvoorzitter van Het Groot Dictee der Nederlandse Taal. De voormalig CDA-politicus, bekend om zijn opvallende taalgebruik met zorgvuldig geformuleerde volzinnen, neemt deze taak eenmalig op zich ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van het Groot Dictee. De andere juryleden zijn professor dr. Anneke Neijt, journalist en auteur Ludo Permentier, en de schrijver van het dictee, Bart Chabot.

De auteur

Bart Chabot (Den Haag, 1954) debuteerde in 1981 met de dichtbundel Popcorn. Naast schrijver en dichter is hij ook bekend als performer. Hij stond in het theater met Jan Mulder en Remco Campert (1989), met Herman Brood en Jules Deelder (1998) en met Martin Bril en Ronald Giphart (2005). Chabot is ook de biograaf van Herman Brood. Vorig jaar verscheen Chabots eerste roman, Triggerhappy. In september 2014 komt een bloemlezing van zijn werk uit, getiteld Zestig, ter gelegenheid van zijn 60ste verjaardag.

De speciale band die Bart Chabot heeft met Het Groot Dictee der Nederlandse Taal, dateert van 1990 toen hij voor het eerst meedeed. Daarna werd hij elk jaar opnieuw uitgenodigd en werd hij samen met Philip Freriks het vaste gezicht van het Dictee. Over Het Groot Dictee zei Chabot ooit: “Sint, Kerst, Oud en Nieuw… Een december zonder Dictee ìs geen december”.

In 2005 schreef Bart Chabot al de tekst voor het Groot Kinderdictee der Nederlandse Taal. In hetzelfde jaar was hij beste prominente Nederlander van de deelnemers aan het Groot Dictee. Schrijvers die Chabot de afgelopen jaren als auteur van het Dictee voorgingen, waren Gerrit Komrij (2009), Tommy Wieringa (2010), Arnon Grunberg (2011), Adriaan van Dis (2012) en Kees van Kooten (2013).

Het palmares

Vorig jaar won de Vlaming Dirk Bosmans, een 36-jarige communicatiedeskundige uit Sint-Jans-Molenbeek. Hij maakte slechts 7 spelfouten. Op de tweede plaats eindigde de Nederlandse Joke Beltman met 8 spelfouten en de Vlaamse Emilie Cardon vervolledigde het podium met 9 spelfouten. Ook bij de prominenten was het Vlaanderen boven met op de eerste plaats poëzie-performer Maud Vanhauwaert (14 spelfouten). De tweede plaats was voor de Nederlandse socioloog Paul Schnabel (16 spelfouten).

De Vlamingen hebben altijd goed gescoord op het dictee. Sinds het ontstaan in 1990, hebben zij al dertien keer de eerste prijs weggekaapt, tegenover tien Nederlandse zeges, wat des te opmerkelijker is gezien de numerieke overmacht van onze noorderburen, ook in het aantal deelnemers. Eén keer was er een ex-aequo, in 2011 meer bepaald.

Overzicht van de beste Vlaamse prominenten sinds 1991

• Eugène Berode 1991, ex-taalraadsman VRT, met 8 fouten
• Paul Cockx, 1991, schrijver, 8 fouten
• Luuk Gruwez , 1993, dichter, 8 fouten
• Ward Ramaekers, 1996, schrijver, 10 fouten
• Christophe Vekeman, 2002, schrijver, 10 fouten
• Stefan Brijs, 2007, schrijver, 10 fouten
• Peter Terrin, 2007, schrijver, 10 fouten
• Johan Tas, 1995, VRT-journalist, 11 fouten
• Annelies Van Herck, 2004, VRT-journalist, 12 fouten
• Jan Hautekiet, 1993, radiopresentator, VRT-manager, 13 fouten
• Bavo Claes, 1992, VRT-journalist en schrijver, 14 fouten
• Ghislaine Nuytten, 1996, mannequin en presentatrice, 14 fouten
• Phara De Aguirre, 2002, VRT-journalist, 14 fouten
• Hendrik Vos, 2008, 19 fouten
• Jan Van den Berghe, 2009, 10 fouten
• Thomas Siffer, 2010, 28 fouten
• Freek Braeckman, 2011, 4 fouten (ook algemeen winnaar)
• Rik Coolsaet, 2012, 20 fouten
• Maud Vanhauwaert, 2013, 14 spelfouten

Het Groot Dictee  is een co-productie van Men At Work TV Produkties en VRT Televisie.

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal: woensdag 17.12 om 21.35 u.