Kinderen van de migratie - Aflevering 3: Blijven of terugkeren
Dinsdag 14 september op Canvas en VRT NU
De kinderen van de migranten ontdekken langzaam dat hun herkomstland steeds vreemder wordt en België steeds meer hun thuis.
Eén van de minst bekende feiten rond de arbeidsmigratie naar België, is dat het overgrote deel van de gastarbeiders helemaal niet van plan waren om in dit land te blijven. Het waren de Belgische overheid en bedrijven die er alles aan deden om hen hier te houden. Want de economie had steeds nieuwe arbeidskrachten nodig, en de overheid maakte zich zorgen over de veroudering van de bevolking.
Sparen voor de toekomst en het thuisfront
De migranten zelf zetten alles op alles om zo zuinig mogelijk te leven en zoveel mogelijk te sparen, om zo snel mogelijk in hun thuisland hun échte nieuwe leven te beginnen. Getuige Gülseher Koçak herinnert zich zelfs hoe haar moeder elke avond aan de foto van haar eigen ouders vertelde hoeveel ze gespaard hadden, en hoeveel jaren ze nog nodig dacht te hebben om een huis te bouwen in Turkije.
De eerste jaren was het contact met familie en vrienden in hun land van herkomst dan ook heel intens. De migranten moesten de familie ginder financieel ondersteunen, en dat leidde soms tot spanningen. Getuigen vertellen ook met talrijke foto’s en filmpjes over de lange vakantiereis, soms in een echte karavaan, naar het herkomstland, en hoe ze daar als curiositeit en soms zelfs als helden onthaald werden.
Geïmporteerde partners
Tot in de eerste jaren van deze eeuw zochten de meeste kinderen van vooral Turkse en Marokkaanse migranten ook hun partner in hun thuisland. Niet dat dat altijd een nadeel was: Gülseher Koçak maakte haar aanstaande zonder omwegen duidelijk dat ze van zijn gebrek aan kennis van het Nederlands zou profiteren “om een beetje de baas te spelen”…
Toch maar blijven?
Maar de omstandigheden veranderden, het leven ging voort en langzaam werd de terugkeer minder evident. De kinderen zagen het niet zitten om “terug te keren” naar een land dat het hunne niet meer was. De economische crisis van de jaren 70 at de spaarcenten op. Veel migranten kwamen in zwartwerk terecht. Getuige Bachir M’Rabet vertelt over de schaamte van zijn vader die de kost voor zijn gezin niet meer kon verdienen.
Maar anderen maakten van de nood een deugd en zetten een onderneming op. Zo brengt deze aflevering het indrukwekkende verhaal van Abdallah Zahnoun. Zijn vader was analfabeet en kende geen enkele vreemde taal toen hij naar België kwam. De zoon begon in volle crisistijd een bakkerij en klopte dagen van 20 uur. Vaak wanhoopte hij, maar enkele jaren later was hij de eerste Marokkaan in Antwerpen die een keten van bakkerijen bezat.
De derde aflevering van Kinderen van de migratie is een aflevering vol conflicterende emoties. Over liefde voor het thuisland en de familie ver van hier, over mooie dromen en een harde werkelijkheid, over twijfelen, keuzes maken… en ermee leven.
