Kinderen van de migratie - Aflevering 5: Hoe lang nog migrant?
Dinsdag 28 september op Canvas en VRT NU
Migranten en hun kinderen eisen een eigen plek in de samenleving. De etiketten die autochtonen op hen plakken, pikken ze niet meer.
Eén op de drie inwoners van ons land heeft een migratieachtergrond. Wat betekent dat voor hen, en voor onze samenleving? Veel getuigen ervaren hun ingewikkelde identiteit als een grote rijkdom, maar ook als een last. “Een Vlaming wordt geboren met een lege rugzak, en kan daar heel zijn leven nieuwe ervaringen instoppen,” zegt getuige Bilal Azzaoui. “Iemand met een migratieachtergrond wordt geboren met een loodzware, barstensvolle rugzak. Een naam die niemand juist kan schrijven, een taal die niet de jouwe maar ook niet het Nederlands is, een etnische achtergrond die je aan je Vlaamse vrienden niet uitgelegd krijgt. Dat maakt je moe.”
Steeds maar etiketten
De 'autochtone Belgen' en de media laten ook niet toe dat deze landgenoten hun migratieachtergrond vergeten. 'Gastarbeider', 'vreemdeling', 'allochtoon', 'nieuwe Belg', 'derde generatie': de etiketten zijn eindeloos. Het eeuwige gezeur over het Nederlands weegt al even zwaar. Autochtone Belgen vergeten maar al te graag dat migranten indertijd nauwelijks de kans kregen om Nederlands te leren. “Gij moet niet babbelen, gij moet werken. Niks Nederlands leren, werken en zwijgen.” Dat was wat de vader van schooldirecteur Christos Pistolas in de mijn te horen kreeg toen hij vroeg naar Nederlandse lessen.
Integratie
Maar dat alles wil niet zeggen dat migranten en hun kinderen passief bleven wachten tot ze 'geïntegreerd' werden in de samenleving. Een vaak vergeten deel van het grote migratieverhaal gaat over de initiatieven die ze zelf namen. Honderden verenigingen hebben ze opgericht: om de eigen cultuur te beleven, om integratie te bevorderen, om de rechten van migranten te verdedigen. Veel erkenning of centen kregen ze daar niet voor. Vaak clashten ze met goedbedoelde maar paternalistische 'integratie-initiatieven' opgezet en gerund door autochtone Belgen.
"Ik bén in mijn land"
En intussen loopt de tijd verder. Na de zogezegde eerste, tweede, derde generatie woont er al een 'vierde generatie' in België, en zij zijn die nummers beu. Sinds 2020 stuwen zij een golf van Black Lives Matter-initiatieven doorheen het land. Het lijkt een golf die niet meer zal gaan liggen. Of, in de woorden van een geëmotioneerde Black Lives Matter-manifestante: "Ga naar uw eigen land!’ Ik bén in mijn eigen land!”
