Nieuw op Canvas: Blanco – met Phara de Aguirre en Nahid Shaikh

Een feest van de democratie, zo noemen we verkiezingen. Maar niet alle genodigden doen mee aan dat feest. Bij de laatste verkiezingen gingen heel wat kiezers helemaal niet stemmen of ze stemden blanco. In de driedelige Canvas-reeks Blanco zoeken journaliste Phara de Aguirre en reporter Nahid Shaikh uit welke landgenoten niet (meer) stemmen, en vooral, waarom niet. Is het uit desinteresse of apathie tegenover onze samenleving of de politiek? Of hebben ze nog andere redenen?

In Blanco willen Phara en Nahid die mensen een gezicht geven. Ze reizen door het land om getuigenissen te verzamelen en geven de niet-stemmers alsnog een stem. Verhalen van landgenoten die een heel eigen keuze maken bij de verkiezingen, drie weken lang in Blanco.

Een programma van Canvas en VRT NWS

Vanaf dinsdag 7 mei om 21.20 u. op Canvas en VRT NU.

Meer dan een miljoen ingeschreven kiezers brengt geen stem uit

Na de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2018 bleek dat in steden als Gent en Antwerpen 13% van de kiezers niet of blanco had gestemd. In sommige Brusselse gemeenten was dat zelfs 20 tot 25% en ook in Wallonië, in steden als Charleroi en Luik, deed bijna een kwart van de kiezers niet mee.

Een radio-oproep van de programmamakers in januari 2019 leverde meer dan 150 reacties op uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Allemaal van mensen die niet of blanco stemmen. Phara en Nahid zochten een aantal van hen op. Het gaat om heel verschillende mensen: jong en oud, rijk en arm, man en vrouw, uit heel diverse milieus. Waarom hebben ze afgehaakt? Wat heeft hen teleurgesteld? Hebben ze nog hoop? En hoe zien ze de toekomst?

Blanco als signaal

Godfried heeft 40 jaar lang in de bankwereld gewerkt, op hoog niveau. Op 26 mei gaat hij voor de eerste keer bewust blanco stemmen, omdat hij een signaal wil geven.

‘Ik stem blanco, niet omdat ik niet geëngageerd ben, ook niet omdat ik een afkeer heb van de politiek, maar omdat het zo niet verder kan. De huidige politieke structuur is niet van die aard dat men de grote problemen die op ons afkomen, het klimaat en de armoede, de mobiliteit, migratie, kan oplossen.’ 

Voor Godfried, 70 en gepensioneerd, is het jonge Zweedse meisje Greta Thunberg een inspiratiebron.

Uit alle lagen van de bevolking

De middenklasse staat onder druk. De ‘Gele hesjes’ komen daarom al sinds september de straat op. Vooral in Wallonië en Brussel. Nahid vindt drie vrouwen met een geel hesje. Drie moeders, drie vrouwen met werk, drie vrouwen die niet stemmen, maar toch een missie hebben. Na vele telefoongesprekken en lang wachten ontmoet Nahid Belinda, Marie en Nathalie. “Als de vrouwen op straat komen, dan is er iets aan de hand”, zeggen ze.

Phara trekt naar de haven van Antwerpen en gaat er langs op plaatsen waar vele mensen samenkomen, zoals in Gaarkeuken 110. Ze ontmoet er havenarbeider Erik, die al jaren niet meer stemt, tot verbazing van zijn collega’s. “Ik stem niet”, zegt hij “want mijn partij is klein en komt toch nooit aan de macht.”

In Nieuw Gent komt Nahid terecht in een andere wereld waar veel mensen afhaken van de politiek maar niemand geneigd is om te praten. Magda en Carinne leggen haar graag uit waarom. 

Biloba is het zorghuis van de toekomst. Brusselse senioren van zeer diverse afkomst kunnen er dagelijks terecht voor activiteiten en veel gezelligheid. Brusselaar Gaston krijgt er lessen fotografie van Roberto, een genaturaliseerde Belg van Chileense afkomst. Roberto heeft stemplicht, maar wil bewust ongeldig stemmen. Hij gaat in gesprek met Phara en de plichtsbewuste kiezer Gaston.

Paolo is een voormalige medewerker van Ford Genk en al 25 jaar lang hulptrainer in het boksen. Hij stemt al jaren bewust blanco en legt Nahid uit waarom.

Opvallend is ook het groot aantal jongeren binnen de groep blanco-stemmers. Wat zijn hun motieven?

Deze en andere kiezers krijgen een stem in Blanco.