Nieuw op Canvas: Een zomer als geen andere

In de winter brak COVID-19 uit. In de lente zat de wereld in lockdown. En de zomer werd er één als geen andere. Rudi Vranckx reisde met een camper door Europa op zoek naar de impact van het coronavirus. Hij wil het niet in de eerste plaats hebben over de onmiddellijke gevolgen, maar onderzoeken wat er ons te wachten staat op lange termijn.

Wordt het ooit nog zoals vroeger? Zal Europa er anders uitzien? Moeten we niet alleen naar virologen, maar ook naar klimaatwetenschappers luisteren? Heeft massatoerisme nog een toekomst?

Rudi trekt onder andere met een glacioloog de bergen in, zoekt neonazi’s op in het hol van de leeuw, gaat met een historicus op zoek naar sporen van de Spaanse griep en vraagt zich af hoe een opera klinkt in coronatijd.

Onderweg ontmoet hij ook experten en denkers: Voormalig voorzitter van de Europese commissie en vader van de Euro, Romano Prodi, auteur Ilja Leonard Pfeijffer, filosoof Ivan Krastev en microbioloog Herman Goossens. Zij delen hun bevindingen en kijken voorzichtig naar de toekomst.

Een roadtrip van Brussel door Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk naar het zwaar getroffen Italië.

Aflevering 1: Luxemburg - Frankrijk - Duitsland (22 september)

Rudi Vranckx trekt de handrem van z’n motorhome voor het eerst op in Schengen. Een symbolische plek voor de opening van de grenzen van Europa. Mensen uit Luxemburg, Duitsland en Frankrijk gaan dagelijks de grens over om familie te bezoeken of om een boodschap te doen. Voor het eerst in 35 jaar ging dat plots niet meer, door COVID-19. “Het voelde aan als de DDR”, klinkt het hier.

Van Luxemburg gaat het verder naar Frankrijk. Waar champagnehuizen de export in elkaar zagen stuiken. En waar op de kerkhoven van de eerste wereldoorlog niet alleen soldaten liggen die gesneuveld zijn door een bom of een kogel. Er zijn er ook die geveld zijn door een ander virus: de Spaanse griep. De geschiedenis herhaalt zich.

In Duitsland stopt Rudi in Freiburg. Een groene stad. Letterlijk en figuurlijk. Is dit de stad van de toekomst? En rijden we binnenkort allemaal elektrisch? Bij Volkswagen in Zwickau hebben ze de omslag al gemaakt. Rudi is één van de eerste journalisten die een rondleiding krijgt langs de gloednieuwe productielijn van de toekomstige elektrische modellen.

Rudi praat ook met Bodo Schiffmann, arts en een populaire coronascepticus in Duitsland. Hij geloof niet in het virus. Zijn YouTubekanaal is immens populair en ook zijn vers opgericht politieke partij groeit zienderogen.

Nog in Duitsland ontmoet Rudi een extreemrechtse jongeman die neonazigadgets verkoopt en de eindbestemming van deze aflevering is Dachau. Het eerste grote concentratiekamp. René, één van de laatste Belgische getuigen, doet zijn verhaal.

Aflevering 2: Zwitserland - Oostenrijk - Italië (29 september)

COVID-19 veranderde de wereld van vandaag op morgen. Steden en landen gingen in lockdown, vliegtuigen moesten aan de grond blijven. Drastische maatregelen kunnen wel voor een snel oprukkend virus, maar niet voor de klimaatverandering die al decennia aan de gang is. De klimaatverandering is corona in slow-motion. Rudi Vranckx praat erover met glacioloog Harry Zekollari bij de Morteratschgletsjer in Zwitserland die elk jaar weer een stuk kleiner wordt.

Rudi rijdt met z’n camper verder naar Oostenrijk. In Zell am See, waar de familie Von Trapp zo graag verbleef, is het normaal koppenlopen. Arabische toeristen komen er graag verkoeling zoeken, maar nu is het er ongewoon rustig.

Ook in Wenen heeft het virus het culturele leven lamgelegd. Anneleen Lenaerts, een Limburgse die harpiste werd bij de Wiener Philharmoniker, weet er alles van. “In het vliegtuig mag iedereen naast elkaar zitten. Maar één toeschouwer per loge in de opera, dat mag niet.” Zijn blaasinstrumenten echt zo’n grote virusverspreiders? Dat gaat Rudi vragen aan dokter Fritz Sterz die er onderzoek naar deed.

Verder praat Rudi met een rapper die zingt tegen fascisme en gaat hij naar een akker waar vluchtelingen groenten kweken voor de wijde omgeving. Ook voor hen is het leven door COVID-19 danig veranderd.

Eindigen doet Rudi deze aflevering in Venetië. Hier werd in de zestiende eeuw al de term quarantaine uitgevonden. Toen zaaide de pest dood en verderf. Kunnen we iets leren van de virussen uit het verleden?

Aflevering 3: Italië (6 oktober)

Rudi Vranckx rijdt met z’n camper verder Italië in. Zijn tweede thuisland werd erg zwaar getroffen door COVID-19. Vooral in Bergamo maakte de ziekte ongemeen veel dodelijke slachtoffers. Overvolle ziekenhuizen, militaire vrachtwagens voerden de doden af. Beelden die niemand zal vergeten. Luca en Stefano, vader en zoon, vinden dat de politiek niet genoeg gedaan heeft. Ze verzamelen klachten en willen gerechtigheid voor iedereen die getroffen is.

De eerste Italiaanse coronadode viel in Vo’. Hij raakte besmet na een kaartspel in zijn stamkroeg. Na zijn dood ging Vo’ onmiddellijk in lockdown en er werd massaal getest. Zo werd Vo’ een testlabo voor de rest van Europa. Mensen die het meemaakten van op de eerste rij doen hun verhaal.

Tijdens de piek van de crisis en de lockdown, staken de Italianen elkaar een hart onder de riem door samen te zingen van op hun balkon. Voormalig operazangeres Cecilia Gasdia zorgt voor een kippenvelmoment in een lege arena in Verona, de stad van de openluchtopera.

De inwoners van Milaan hebben de afgelopen maanden massaal de fiets ontdekt. Ze beseften dat de lucht veel schoner is als er weinig verkeer is. Maar is er ook een verband tussen luchtvervuiling en de verspreiding van COVID-19? Ook dat wordt in Milaan onderzocht.

Treft COVID-19 de meest kwetsbaren van de maatschappij? Rudi reist onder andere naar Asti, waar Princess hem meeneemt in de wereld van mensenhandel en prostitutie. En in Rome zorgt de economische crisis die voortvloeit uit de gezondheidscrisis, voor meer armoede. De vrijwilligers van Sant’Egidio gaan de straat op om voedsel te bedelen.

Bij een zoektocht naar verhalen over een ziekte in Italië, mag een tussenstop bij het huis van schrijver Giovanni Boccacio in Certaldo niet ontbreken. Hij deed in de veertiende eeuw tijdens de middeleeuwen hetzelfde, maar dan met de pest.

Een zomer als geen andere vanaf 22 september, om 21.15 uur op Canvas en via VRT NU.

Rudi Vranckx maakt graag tijd voor interviews op dinsdagnamiddag 8 september en woensdagvoormiddag 9 september. Graag een seintje via [email protected].