Nieuw op Canvas: Wat houdt ons tegen? – Met Jill Peeters

7 oktober 2021 - Veel mensen zijn bezorgd om onze omgeving. Het weer doet vreemd en de natuur sterft voor onze ogen. In het nieuws zien we dat overal op onze planeet gebeuren en horen we regeringsleiders spreken over hun beloftevolle ambities. Optimisten en pessimisten schreeuwen door mekaar heen.

In de vijfdelige reeks Wat houdt ons tegen? probeert weervrouw en klimaatexperte Jill Peeters klaarheid te scheppen in het klimaat- en natuurverhaal. Topwetenschappers en beleidsdeskundigen schetsen het grotere plaatje. Optimisme is voorbarig met cijfers zo diep in het rood. Maar pessimisme helpt ons ook niet vooruit. Actie is de enige weg. Wat houdt ons tegen?

“Het goede nieuws is dat de wetenschap ons zegt dat het nog kan, áls we er volledig voor gaan. En dat overal in Vlaanderen pioniers nu al timmeren aan de weg. Dat wil ik graag tonen. Want zien doen, doet doen.”
​Jill Peeters

Wat houdt ons tegen? : vanaf maandag 25 oktober om 21.20 u. op Canvas.
​De eerste vier afleveringen zijn meteen beschikbaar zijn op VRT NU.
​Van maandag 25 tot vrijdag 28 oktober is er ook een radioversie van Wat houdt ons tegen?, met Annemie Peeters, telkens van 9 tot 10 uur op Radio 1. ​

(Wat houdt ons tegen? wordt uitgezonden in aanloop naar de klimaattop van Glasgow, COP 26, van 1 tot 12 november)

Wat houdt ons tegen? is een productie van Canvas.
​Eindredactie: Sarah De Bisschop / Productie: Ilse Maesen

“Ik ben echt trots op de reeks en hoop dat we er mensen mee kunnen inspireren. We staan immers voor een complexe en grote uitdaging, of we dat nu willen of niet. “
​Jill Peeters

2021 is een zwaar jaar dat ons met de neus op de feiten drukt. Ook in België hebben we de klimaatverstoring aan den lijve gevoeld. Hevige regenval met overstromingen bij ons, droogte en bosbranden elders. Klimaatwetenschappers zien nu uitkomen waar ze decennialang voor hebben gewaarschuwd. De komende tijd zullen we steeds vaker extreem weer ervaren. Die extremen worden het nieuwe normaal.

En de klimaatopwarming is niet het enige probleem. Ook op andere vlakken leven we niet binnen de grenzen van onze planeet. We putten de natuurlijke grondstoffen uit. En we vernietigen op grote schaal de biodiversiteit, wat ecosystemen ondermijnt en tot een ware natuurcrisis leidt.

Grootste problemen ooit

De klimaat- en de natuurcrisis zijn de twee grootste problemen waar wij als mensheid ooit mee te maken hebben gehad. Maar we zijn niet machteloos. We kunnen de klimaatverstoring afremmen en de natuur herstellen, maar dan moeten we wel zowat de hele wereld ombouwen. Het wordt de grootste transitie uit de geschiedenis. En het goede nieuws is: die is al volop begonnen. 

Toch kwamen de voorbije jaren overal ter wereld jongeren op straat omdat ze vinden dat het niet snel genoeg gaat. Ze begrijpen ook niet hoe het zover is kunnen komen. Daarom neemt weervrouw en klimaatexperte Jill Peeters ons mee terug in de tijd. Via getuigenissen van wetenschappers, beleidsmakers en journalisten reconstrueert ze in de eerste twee afleveringen van Wat houdt ons tegen? hoe we zo in de problemen zijn geraakt. Waarom hebben we zoveel tijd verloren? En zitten we nu op het goede spoor?  

In de laatste drie afleveringen trekt Jill door Vlaanderen om te kijken hoe ver we hier staan met de transitie. Ze spreekt met pioniers die ons met vallen en opstaan tonen hoe de toekomst eruit kan zien. Waar botsen zij nog tegenaan? En gaat het snel genoeg? Want de wetenschap zegt ons dat het wel nú moet gebeuren. Gaat het ons lukken? Wat houdt ons tegen?

Op de radio, online en op school

Ook bij Radio 1 vragen ze zich af wat ons tegenhoudt. Daarom praat Annemie Peeters in de week van 25 tot 28 oktober elke ochtend tussen 9 en 10 uur met experts en mensen uit het veld over het klimaat en de natuur. Ze gaan op zoek naar voorbeelden en inspiratie om actie te ondernemen. Want met pessimisme komen we nergens. In de eerste aflevering van Wat houdt ons tegen? op de radio vertelt het duo ‘Peeters en Peeters’ (Annemie en Jill) over de insteek van het programma. De hele week zijn er ook reportages en de luisteraars kunnen hun vragen stellen.

Naast de tv- en radioreeks komt er ook een online project van Canvas met korte ‘flitsverhalen’ over de wereld in 2050 door onder meer Saskia De Coster, Wanne Synnave en Fikry El Azzouzi.

Naar aanleiding van de reeks organiseert Canvas ook een interactief ‘Canvas Connect’ webinar met Jill Peeters. ​ Wat ligt er op ons bord in de toekomst? Mogen we nog vlees eten? Zijn bioproducten niet te duur? En is een klimaat- en natuurvriendelijk dieet ook een gezonder dieet?  Klimaat en onze voeding, daarover gaat Jill Peeters in gesprek met professor agro-ecologie Marjolein Visser, 'groentenkok' Frank Fol én met het publiek. Inschrijven kan via canvas.be/doemee (vanaf de week van 1 november)

Er is ook een educatief pakket rond Wat houdt ons tegen? en het thema van de klimaat- en de natuurcrisis. De reeks wordt op het platform Het archief voor onderwijs beschikbaar gesteld voor leerkrachten van het secundair onderwijs, samen met een online Q&A waarin Jill pertinente vragen beantwoordt over de klimaatverstoring en de teloorgang van de natuur.

Wetenschappelijk onderbouwd

De reeks werd opgebouwd na gesprekken met een grote groep wetenschappers en deskundigen op vlak van klimaat(beleid), klimaatadaptatie(beleid), klimaatpsychologie, natuur(beleid), geografie, economie, sociaal beleid, energie, bouw, landbouw, technologie, transitiekunde en regeneratie. Directeur van het Europees Milieuagentschap Hans Bruyninckx zorgde voor de overkoepelende wetenschappelijke begeleiding en keek alle uitzendingen na.

Aflevering 1: Alles voor de vooruitgang
​Maandag 25 oktober

Jill Peeters reconstrueert in de eerste twee afleveringen van de reeks hoe de klimaat- en de natuurcrisis zijn ontstaan. Hoe konden we zo in de problemen raken?

Decennialang werden klimaatwetenschappers en milieuactivisten de mond gesnoerd door politici en industriëlen onder het motto ‘Je kan geen ecologisch paradijs bouwen op een economisch kerkhof’. Bovendien investeerden lobbygroepen van de fossiele industrie miljarden dollars om de alarmkreet van de klimaatwetenschappers onderuit te halen.

Jill praat met wetenschappers, beleidsmakers en journalisten die mee de geschiedenis hebben gemaakt of die ooggetuigen waren en op de eerste rij stonden toen we het allemaal door onze vingers lieten glippen.

In deze eerste aflevering van Wat houdt ons tegen? ontvouwt de geschiedenis zich als een rollercoaster die naar adem doet happen.

>>>>> Meer informatie over deze aflevering

Aflevering 2: Het akkoord van de laatste kans
​Maandag 1 november

In deze tweede aflevering gaat Jill Peeters verder met haar terugblik op het ontstaan van de klimaat- en natuurcrisis.

In 2015 wordt het klimaatakkoord van Parijs getekend. Tot grote opluchting van de klimaatwetenschappers die tegen dan werkelijk wanhopig waren geworden, na meer dan dertig jaar de alarmbel te hebben geluid. Maar waarom duurde het zo lang? Ook in deze tweede aflevering verloopt de geschiedenis als een thriller.

>>>>> Meer informatie over deze aflevering

Aflevering 3: Een wereld zonder uitstoot
​Maandag 8 november

Jill trekt door Vlaanderen om te kijken hoe ver wij hier staan met de transitie naar een wereld zonder uitstoot. Doen wij wat we beloofd hebben in het Klimaatakkoord van Parijs?

Jill ontmoet pioniers die oplossingen zoeken voor de industrie, de transport- en de energiesector. Ook in Vlaanderen zijn er slimme mensen die met vernieuwende ideeën aan de slag gaan. Waar gaat het goed en waar botsen zij nog tegenaan? En zijn de oplossingen betaalbaar voor iedereen?

Topwetenschappers en deskundigen in klimaatbeleid schetsen ook het grotere plaatje. Gaat het ons lukken? En gaat het snel genoeg? Optimisme blijkt voorbarig. Maar pessimisme helpt ons ook niet vooruit. Actie is de enige weg.

>>>>> Meer informatie over deze aflevering

Aflevering 4: Een circulaire wereld. Leven binnen de grenzen van de planeet
​Maandag 15 november

In de vierde aflevering laat Jill zich inspireren door mensen die de bouw en de landbouw radicaal anders aanpakken en tonen hoe de toekomst eruit kan zien.

Minder uitstoten en zo de klimaatopwarming afremmen, is niet voldoende. Ook op andere vlakken leven we niet binnen de grenzen van onze planeet. We putten de natuurlijke grondstoffen uit. En we vernietigen op grote schaal de biodiversiteit, wat ecosystemen ondermijnt en tot een ware natuurcrisis leidt. We hebben oplossingen nodig die de drie problemen tegelijk aanpakken. De sleutel ligt in het sluiten van kringlopen. Materialen hergebruiken is de essentie van de circulaire of kringloopeconomie. En ook in de kringlooplandbouw gaat er niets verloren.

Topwetenschappers en deskundigen in klimaat- en natuurbeleid schetsen het grotere plaatje. De omslag zal niet in één jaar kunnen gebeuren. Waarom is het zo moeilijk? Wat houdt ons tegen?

>>>>> Meer informatie over deze aflevering

Aflevering 5: Een wereld in herstel
​Maandag 22 november

In de vijfde en laatste aflevering van Wat houdt ons tegen? ontmoet Jill Peeters mensen die tonen hoe je een groot verschil kan maken met natuurlijke oplossingen. Als we het slim aanpakken, kunnen we een comfortabel en gezond leven leiden binnen de grenzen van de planeet. We gaan dan werken mét de natuur en niet tégen de natuur. Natuurlijke oplossingen bieden niet alleen de beste verdediging tegen de gevolgen van de klimaatverstoring, ze bieden ook de beste kansen om de klimaatopwarming af te remmen.

De natuur heeft ook een grote, zelfherstellende kracht. Door te leren van de natuur en door te werken mét de natuur kunnen we herstellen wat we kapot gemaakt hebben. De regeneratieve of herstellende economie is hét model voor de toekomst: een economie die meer waarde genereert dan ze verbruikt.

De transitie is nu echt ingezet. Bij de overgang van het oude systeem naar het nieuwe hoort ook chaos en onzekerheid. Dat is wat we nu zien en dat is eigenlijk een goed teken: de wereld is aan het kantelen.

>>>>> Meer informatie over deze aflevering