“Om monnik te worden, moet je een prijs betalen.”

“Als ik hier als laatste abt de deur moet sluiten, wil ik het in schoonheid doen.”
Lode Van Hecke

Een koopje met God

Lode Van Hecke groeide op in een katholiek nest in Roeselare. Zijn ouders waren geëngageerde katholieken, maar ze hebben hem nooit een religieuze roeping aangepraat. Als jongere had hij een geloofscrisis: hij was toen meer ongelovig dan gelovig. Monnik worden was wel het laatste waaraan hij dacht.

“Ik had het helemaal niet voor de monniken. Ik was ooit in contact gekomen met een trappistenabdij toen ik zestien jaar was en ik had toen beslist dat die monniken toch maar te gek waren om te laten rondlopen. God was voor mij een mythe die afgedaan had.”

Het keerpunt kwam tijdens een klasretraite van het laatste jaar middelbaar. Een jezuïet kwam toen spreken over de bijbel. Lode wilde begrijpen waarom verstandige mensen ook kunnen geloven en wou ontdekken of er al dan niet een God bestond.

“Ik heb het dan met God op een koopje gegooid. Ik heb gezegd: ik ga de bijbel lezen, als jij God bent en de bijbel is het woord van God, dan moet je maar over de brug komen. Door van dag op dag de bijbel te lezen, ben ik in het geloof gegleden. Op een bepaald moment dacht ik: ik houd nu zoveel rekening met die bijbel, dat ik eigenlijk gelovig geworden ben.”

Liefde en opoffering

Lode van Hecke studeerde filosofie en theologie maar hij wilde eigenlijk conservatorium volgen. Muziek was in zekere zin zijn eerste roeping en is nog steeds zijn grote passie. Hij luistert veel naar muziek en is goed bevriend met muzikanten als Roel Dieltiens, Willem Vermandere en Sigiswald Kuycken.  Mar zelf is hij geen uitvoerend muzikant meer. Dat was de zware prijs die hij heeft betaald om monnik te worden.

“Iets laten vallen dat je dierbaar en kostbaar is, dat behoort tot de gelofte van armoede. Daar heb ik het heel moeilijk mee gehad. Het is een wonde die geheeld is, maar ik blijf er wel een litteken aan overhouden. Maar misschien toont het ook wel de ernst van mijn engagement. Je wordt niet alleen monnik omdat je het graag doet. Je betaalt ook wat nodig is.”

De 63^ste abt van Orval

Toen Lode voor de eerste keer in Orval terechtkwam, wist hij dat dit de plek was waar hij thuishoorde. Na 40 jaar blijft hij het een magische plek vinden. Iedere dag kan hij vol verwondering staan over de gebouwen, de geschiedenis, de natuur.

“Hier heeft men eigenlijk alleen maar gebeden, eeuwenlang. Het gebed kleeft als het ware in de muren.”

Tien jaar geleden werd Lode Van Hecke abt van Orval. Hij is de 63ste abt sinds de stichting van de abdij in 1132. Lode is verantwoordelijk voor de zakelijke leiding van de kaasmakerij en brouwerij van Orval en daarnaast is hij uiteraard de religieuze leider van de monnikengemeenschap. Cisterciënzers staan bekend als strenge orde: ze hebben vijf gebedstijden per dag tussen 5 uur ’s ochtends en 8 uur ’s avonds. In Orval zijn ze nu met vijftien monniken van acht nationaliteiten, de jongste is 28 jaar, de oudste 88.

“Als je naar Orval komt, heb je de indruk dat we in een hele boeiende en bloeiende kerk leven. Naar de zondagsmis komen veel families met kleine kinderen en dat is zowat de kerk zoals we die graag zien. Dus wij leven een beetje in de illusie dat het allemaal goed gaat. Maar we horen wel heel vaak dat het niet zo makkelijk is.”

Man van de wereld

Lode Van Hecke is een man van de wereld. Hij heeft vroeger veel gereisd en volgt nog dagelijks de actualiteit. Zonder oogkleppen: hij blijft niet blind voor de actualiteit binnen de katholieke kerk en het kwaad dat de kerk heeft aangericht in de recente en minder recente geschiedenis.

“Er is veel bloed gevloeid in naam van God, maar dat ligt natuurlijk niet aan God zelf. Hoeveel mensen heeft men niet omgebracht in naam van God, zelfs bij de Christenen onder elkaar. Het gaat om het kwaad ín de kerk en dat is het kwaad dat overal bestaat omdat het over mensen gaat.”

In tijden waarin het slecht gaat met de katholieke kerk in Vlaanderen en kerken en kloosters leeglopen, ziet Lode Van Hecke het als zijn taak om naar de toekomst te kijken. Ook al wil dat zeggen dat hij misschien de laatste abt van Orval zal zijn.

“In de huidige problematiek spreekt men dikwijls over botsingen tussen de religies, tussen de Islam en Christendom enzovoort. Volgens mij gaat het echt niet daarom. De strijd die we aan het voeren zijn, is die tussen mensen die open staan voor de ander en mensen die gesloten zijn.”

De essentie van het leven

De monniken blijven zolang hun gezondheid het toelaat tot het einde van hun leven in het klooster. Ze zorgen voor elkaar en gaan op een heel andere manier om met de dood. De monniken worden niet in een kist gelegd bij hun overlijden, maar opgebaard in de kapel, de andere monniken waken 24 uur lang bij het lichaam. De grote vraag aan het eind van het leven is volgens Van Hecke voor iedereen fundamenteel dezelfde, of je nu gelovig bent of niet:  “Heb ik bemind en ben ik bemind geworden? Dat is de essentie van het leven.”

De volgende weken in Wanderlust

In de volgende afleveringen van Wanderlust ontmoet Alicja:

• De Sloveense filosofe en sociologe Renata Salecl – 8.10
• De Vlaamse filmmaker Raoul Servais – 15.10
• De Britse schrijfster Sara Maitland – 22.10
• De Japanse muzikant en Bach-kenner Masaaki Suzuki – 29.10
• De Brits-Amerikaanse auteur Lesley Hazleton

Ondertussen blijft het online-platform Wereldbeeld in kleine portretjes, filmpjes en interviews tonen hoe bekende en minder bekende mensen, maar ook religies, filosofie en levensbeschouwingen op zoek gaan naar zingeving in het leven.

Wanderlust op vrtnu.be: reeks 2 én de hele eerste reeks

Op vraag van veel kijkers is de eerste reeks van Wanderlust opnieuw online gezet op vrtnu.be. Ze is beschikbaar tot 5 november. 

Uiteraard is ook elke aflevering van de tweede reeks te bekijken op het videoplatform. Telkens vanaf de eerste uitzending tot eind november.

Wereldbeeld: een platform over levensbeschouwing

Bij de start van het eerste seizoen van Wanderlust vorig jaar, startte Canvas met het online-platform Wereldbeeld (canvas.be/wereldbeeld) waar gefocust wordt op zingeving, filosofie en religie. Naast gedetailleerde info over het programma Wanderlust kan je er ook extra rubrieken terugvinden. Het platform groeit gestaag met wekelijks nieuwe bijdragen en inzichten.