Procureurs - Met Gilles De Coster achter de coulissen van Justitie en misdaad

Gilles De Coster kijkt met Procureurs opnieuw achter de coulissen van Justitie en misdaad in ons land. Na Strafpleiters en Misdaaddokters praat hij deze keer met procureurs of parketmagistraten.

Doorgaans zijn zij nobele onbekenden bij het grote publiek. Toch spelen ze een cruciale rol binnen Justitie: na een misdrijf zijn zij het die beslissen over opsporing, aanhouding en vervolging van verdachten. En in de rechtbank treden ze op als openbaar aanklager die de straf vordert in naam van de samenleving. Als strategen binnen het strafonderzoek hebben procureurs een machtspositie.

Veel parketmagistraten zitten echter op hun tandvlees door de besparingen bij Justitie. Ze zijn de beschermers van de samenleving, maar voelen zich ook boemannen wanneer Justitie in opspraak komt. De parketten staan altijd stevig onder druk.

In Procureurs getuigen negen parketmagistraten - vijf vrouwen en vier mannen - over hun vak, hun missie en hun mensbeeld.

Vier weken lang vanaf maandag 6 januari om 21.20 u. op Canvas en meteen ook integraal op VRT NU.

Voor een misdrijf uitmondt in een strafproces, hebben procureurs vaak jarenlang gewerkt aan het onderzoek, samen met de speurders en forensische experts. Hoe beleven ze dat? Welke markante zaken hebben ze mee helpen oplossen? Van welke dossiers liggen ze wakker? Hoe berekenen ze een gepaste strafmaat voor een misdrijf? Kijken procureurs de beklaagde in de ogen terwijl ze de aanklacht formuleren in de rechtbank? Wat als de rechter of assisenjury hun strafvordering niet volgt? Hoe kijken de openbaar aanklagers naar procedurefouten en seponeringen? Wat is hun impact op daders en slachtoffers? Wat is het gewicht van de procureurs op de schaal van Vrouwe Justitia?

“Procureurs komen weleens in beeld als openbaar aanklager in spraakmakende processen, waar ze de straf voor de beklaagde vorderen. Maar meestal staat er een muur van zwijgplicht of beroepsgeheim tussen de procureur en het grote publiek. Daardoor blijven procureurs en hun vak relatief onbekend én onbemind. Het zette het uitgangspunt voor onze gesprekken scherp: wat voor mensen zijn procureurs? Hoe kijken ze naar hun beroep, de samenleving en zichzelf? Het was net als bij Strafpleiters en Misdaaddokters een inwijding in mens en métier.”   
​Gilles De Coster

Aflevering 1: Dossierkoorts – maandag 6 januari

 “Ge bijt u vast in uw dossier, ge zijt een pitbull.” 

“Ik heb geen enkele nachtdienst gedaan zonder een zelfmoord.”

 “Niets van gruwel wordt ons ontzegd.”

De procureurs vertellen hoe ze zich vastbijten in het strafonderzoek. Van welke misdaaddossiers liggen ze wakker? Welke verscheurende keuzes moeten ze maken tijdens het onderzoek? Hoe berekenen ze de straf die ze vorderen?

Aflevering 2: Strafproces – maandag 13 januari

“Soms ben ik nog geïmponeerd door de vuile blik van een beklaagde.”

“Ik ben gestopt met assisen, de emotionele emmer was geleidelijk aan vol.”

“Na een assisenproces bezoek ik weleens het graf van het slachtoffer. En ik zeg: ik heb mijn best gedaan voor u.”

De procureurs nemen ons mee naar de rechtbank waar ze de verdachte aanklagen. Welk proces zal hun altijd bijblijven? Welke turbulente momenten hebben ze beleefd op zitting? Wat is de impact van een zwaar proces op de openbaar aanklager zelf? 

Aflevering 3: Misdaadexpert – maandag 20 januari

“Ik heb nog meegemaakt dat de rechter zei: ‘Partnergeweld, da’s achter de voordeur, dat interesseert mij niet.’”

“In Limburg delen we reukkaarten uit zodat gewone burgers de geur van een drugslabo kunnen herkennen.”

“We hebben terreuraanslagen verijdeld, maar dat hangen we niet graag aan de grote klok.”

Procureurs werken vaak jarenlang op een specifiek misdaaddomein, waarin ze expert worden. Ze vertellen het verhaal achter diverse markante specialismen: terreur, intrafamiliaal geweld, war on drugs en hun rol als persmagistraat.

Aflevering 4: Beschermer en boeman – maandag 27 januari

“Door de besparingen zitten veel parketmagistraten op hun tandvlees.”

“Na de moord op Julie Van Espen ga je nakijken: hebben wij hier ook zulke zaken op de plank liggen?”

“De job heeft mij veranderd. Mijn familie zegt mij: gij waart vroeger een vrolijkere mens.”

De procureurs zijn getuige van een tijdperk van druggebruik, straatgranaten en sexting. Ze incasseren ook mee de besparingen bij Justitie. Veel magistraten zitten op hun tandvlees. Soms voelen ze zich meer boeman dan beschermer van de samenleving.

DE PROCUREURS

Ine Van Wymersch

Procureur des Konings Van Wymersch is korpschef van het parket Halle/Vilvoorde. Ze begon haar carrière op het Brussels jeugdparket waar ze werd ingewijd in intrafamiliaal geweld en vechtscheidingen. Daarna liep haar Brussels parcours langs zeden-, moord- en verdwijningszaken. Van Wymersch was ook jarenlang woordvoerster voor het Brussels parket. In die rol stond ze dicht bij de aanslagen in Zaventem en Maalbeek.

Guido Vermeiren

Procureur des Konings Vermeiren is korpschef van het parket Limburg. Na een carrière als advocaat, begon hij bij het Antwerps parket op stadscriminaliteit (oplichting, geweld, drugs). Hij was er ook enkele jaren persmagistraat en pionierde mee in bemiddeling tussen daders en slachtoffers. Als substituut-procureur-generaal was Vermeiren aanklager in 18 assisenzaken. Vandaag is Vermeiren een boegbeeld in de strijd tegen de Limburgse drugsmaffia.

An Schoonjans

Substituut-procureur Schoonjans is beleidsmagistraat en woordvoerster van het parket Oost-Vlaanderen. Ze begon haar carrière als advocaat bij Piet Van Eeckhaut. Na haar overstap naar het parket behandelde ze onder meer geweldsdelicten, vermogensdelicten, zedenfeiten en criminele branden. Schoonjans engageerde zich de voorbije jaren ook in diverse mediaprojecten zoals het programma De Rechtbank en het boek Parket Magistraal.

Veerle Cielen

Substituut-procureur Cielen leidt de sectie Jeugd en Gezin op het parket Limburg. Dossiers van partnergeweld, kindermishandeling of vechtscheiding zijn dagelijkse kost voor haar. Cielen pioniert mee in het Limburgse Family Justice Centre, waar parket, politie en hulpverlening de krachten bundelen om de complexe dossiers van intrafamiliaal geweld efficiënter aan te pakken.

Yves Liégeois

Liégeois is eerste advocaat-generaal bij het parket-generaal in Antwerpen. Als procedurespecialist zet hij complexe wetten om in praktische richtlijnen. Hij zetelt mee in de commissie die het strafwetboek herschrijft en coachte jarenlang de assisenprocureurs. Als procureur-generaal beleefde Liégeois anno 2012/13 een Antwerpse magistratenoorlog, na zijn interventies in de zaak Jonathan Jacob en het fraudedossier van Omega Diamonds. Liégeois schuwde de controverse niet als bedenker van de afkoopwet, of met zijn jaarlijkse toespraak als procureur-generaal. Liégeois is 67, hij wil nog doorgaan tot zijn 70ste.

Patrick Boyen

Advocaat-generaal Boyen is binnen het rechtsgebied Antwerpen/Limburg al 15 jaar voltijds bezig met moord- en doodslagdossiers. Hij was tot dusver openbaar aanklager in 75 assisenprocessen, waaronder de mediatieke zaken rond Ronald Janssen en Els Clottemans (parachutemoord). Boyen, zoon van een Limburgs procureur des Konings, begon zijn carrière als advocaat in strafzaken.

Frédéric Van Leeuw

Procureur Van Leeuw is korpschef van het federaal parket. Dat parket treedt op tegen misdaad die zich afspeelt op (inter)nationaal niveau, zoals drugshandel, terreur of mensensmokkel. Van Leeuw begon zijn carrière als Brussels jeugdmagistraat. Hij engageerde zich ook in dossiers als de moord op Joe Van Holsbeeck en de neergeschoten Malaysia Airlines-vlucht 17. Van Leeuw en zijn team bereiden het Zaventem/Maalbeek-proces voor (verwacht tegen 2021).

Wenke Roggen

Federaal procureur Roggen legde een parcours af langs jeugd- en gemeenrecht, zeden, gijzelingen, georganiseerde misdaad en mensenhandel. Ze was ook tien jaar perswoordvoerster voor het parket Brussel. In 2013 verhuisde Roggen naar het federaal parket waar ze zich vijf jaar lang verdiepte in terreurdossiers. Vandaag focust ze op het internationaal humanitair recht en de vervolging van Belgische militairen die misdrijven plegen in het buitenland.

Ester Natus

Federaal procureur Natus verdiept zich vandaag in terreurdossiers. Ze begon haar carrière op het parket Antwerpen. Natus deed er het ‘geweldskabinet’ (overvallen, gijzelingen, de 'bende van den Dikke', drugshandel). Daarna verhuisde ze naar het federale parket waar ze acht jaar lang georganiseerde misdaad in het vizier nam. Natus was ook openbaar aanklager in het beruchte Limburgse assisenproces over de drievoudige moord in het Hell’s Angels-milieu.

Terug naar de overzichtspagina van Canvas in het voorjaar.