Reyers 2020: een nieuw huis voor de VRT

55.000 m²
De totale vloeroppervlakte van het nieuwe VRT-gebouw

20 hectare
De totale oppervlakte van de Reyerssite, ongeveer 28 voetbalvelden

Grootschalig project

Wie ooit al een huis bouwde, weet wat daar allemaal bij komt kijken. Maar hoe begin je aan een gigantisch project als een nieuw omroepgebouw voor de VRT en dus voor alle Vlamingen?

Dat zien we in Reyers 2020, een vijfdelige programmareeks over het vernieuwingstraject voor het VRT-gebouw aan de Reyerslaan en over de manier waarop dat nieuwe VRT-huis zal worden ingeplant in een veel ruimer stadsvernieuwingsproject rond de Reyerssite. Vijf architectenteams werden geselecteerd om een ontwerp in te dienen. Slechts één werd weerhouden, maar Canvas zocht hen vorig jaar allemaal op in volle voorbereiding van hun ontwerp.

Een nieuw omroepgebouw

De VRT gaat een nieuw huis bouwen. Dat is nodig, want het huidige omroepgebouw uit de jaren ‘60, dat de VRT deelt met de RTBF, voldoet niet meer aan de hedendaagse normen voor energieprestaties en de noden van een modern mediabedrijf. Dat nieuwe huis moet compacter, gezonder en efficiënter worden. Het zal verrijzen op quasi dezelfde plek: achter de huidige gebouwen, die na de verhuizing zullen worden afgebroken, met uitzondering van de iconische toren.

De Reyerssite

Op termijn zal Reyers uitgroeien tot een dense en bruisende stadswijk. Met het nieuwe VRT-gebouw plaatsen we een eerste, belangrijke pion.
Stefan Devoldere, wnd. Vlaams Bouwmeester

De omliggende gronden - vandaag een gesloten eiland in een weinig bruisende buurt - moeten een levendige stadswijk worden, waar behalve een nieuwe, open campus voor VRT en RTBF, ook plaats is om te wonen, werken en winkelen. Als eerste stuk op dit nieuwe stedelijk 'schaakbord', zal het nieuwe gebouw van de VRT dus ook de katalysator zijn van een uniek stadsvernieuwingsproject in het hart van Europa.

De ontwerpers

Toen het Team Vlaams Bouwmeester in 2014 een Open Oproep lanceerde voor het nieuwe omroepgebouw, dienden 66 architectenteams een dossier in. Het niveau van de kandidaten was uitzonderlijk. Naast de fine fleur van de Belgische ontwerpers en een paar veelbelovende jonge bureaus, kandideerden ook internationale zwaargewichten, zoals Zaha Hadid, Rem Koolhaas, MVRDV, UN Studio en Dominique Perrault. In december 2014 herleidde een jury het aantal kandidaten tot vijf:

• Christian Kerez
• Office Kersten Geers David Van Severen  en KCAP
• Office for Metropolitan Architecture (OMA)
• Architecten devylder-vinck-tailleu en evr-Architecten
• Robbrecht & Daem en Dierendonckblancke architects

De werken zullen starten in de loop van 2018 en tegen eind 2021 zou het nieuwe omroepgebouw klaar moeten zijn. Maar de volgende weken kunnen we in Reyers 2020 alvast kennismaken met de plannen voor het nieuwe huis van de VRT.

Hoe gaan de geselecteerde architectenteams te werk? Wat maakt hun aanpak bijzonder? Waaruit putten ze inspiratie, zowel binnen als buiten de architectuur? En hoe verhouden vroegere, al dan niet gerealiseerde projecten zich tot hun voorstel voor het nieuwe gebouw van de VRT?

We zien het vanaf zondag 10 jauari om 21.40 u. in Reyers 2020 op Canvas.

Reyers 2020 - Aflevering 1: Christian Kerez – zondag 10 januari

Van de vijf geselecteerde architectenteams voor het ontwerp van het nieuwe VRT-gebouw is Christian Kerez voor het Vlaamse publiek waarschijnlijk de minst bekende. Kerez is een Zwitsers architect, wiens ontwerpen extreem helder zijn en steeds vertrekken vanuit een simpel en duidelijk idee. Zo maakte hij een 'House with one wall', een gebouw met twee appartementen, en met letterlijk maar één muur. Voor Kerez is een gebouw ontwerpen, nadenken over de noodzakelijke structuur ervan. De vorm is enkel een gevolg, nooit iets wat hij vooropstelt. In zijn projectvoorstel voor de VRT ontwierp Kerez dan ook geen nieuw icoon aan de Reyerslaan, zelfs geen gebouw, maar wel een 'toolbox', zoals hij het zelf omschrijft. Het is een flexibele basisstructuur, die in de loop der jaren kan aangepast kan worden aan de altijd maar veranderende noden van radio, televisie en online. Een ontwerp voor de toekomst.

Reyers 2020 - Aflevering 2: Office Kersten Geers David Van Severen / KCAP – 17 januari

Office Kersten Geers David Van Severen werd in 2002 opgericht. Naast nieuwbouw zoals diverse villa’s en kantoorgebouwen kan u hen ook kennen van infrastructuurprojecten zoals de brug aan de Gentse Handelsbeurs. In 2008 mochten ze op de Internationale Architectuurbiënnale van Venetië het Belgisch paviljoen ontwerpen. Met hun 'Garden Pavilion'-project wonnen ze in 2010 op diezelfde Biënnale de Zilveren Leeuw voor meest veelbelovende jonge architecten. Hun ontwerp voor het nieuwe VRT-gebouw maakte Office in nauwe samenwerking met het Nederlandse KCAP, een ervaren bureau dat wereldwijd al verschillende grote gebouwen realiseerde. Het toeval wil dat Office twee jaar geleden deelnam aan een gelijkaardige wedstrijd. Hun ontwerp voor het nieuwe gebouw van RTS, de Zwitsere radio- en televisieomroep, haalde het toen van internationaal gevestigde waarden zoals Bernard Tschumi en het Franse architectenbureau Lacaton & Vassal.

Aflevering 3: OMA – 24 januari

Office for Metropolitan Architecture, kortweg OMA, is ontegensprekelijk een van de meest invloedrijke architectenbureaus ter wereld. Het bureau wordt geleid door tien partners, en heeft kantoren in Rotterdam, New York, Beijing, Hong Kong en Dubai. Oprichter Rem Koolhaas won in 2010 de Pritzker Prize, zowat de Nobelprijs voor Architectuur en was vorig jaar curator van de Architectuurbiënnale in Venetië. OMA heeft op verschillende continenten iconische gebouwen neergezet, zoals de CCTV-toren in Beijing, de Central Library van Seattle en de Nederlandse Ambassade in Berlijn. Hun ontwerp voor het nieuwe VRT-gebouw is gebaseerd op 'het nieuwe werken' (zie ook hun ontwerp voor de nieuwe campus van de Duitse mediagroep Axel Springer in Berlijn) en moet de openbare omroep naar de 21e eeuw katapulteren.

Aflevering 4: Architecten devylder-vinck-tailleu  en evr-Architecten – 31 januari

Jan De Vylder, Inge Vinck en Jo Tailieu vormen sinds 2007 het architectenbureau 'de vylder vinck taillieu'. Van een klein Gents bureau, dat naam maakte met inventieve verbouwingen en eigenzinnige ingrepen, groeiden ze al snel uit tot een belangrijke internationale speler. Centraal in hun praktijk staat het maken: schetsen, tekenen, maquettes bouwen. Het is hun methode om de intuïtie een plek te geven binnen het werkproces. Voor VRT bedachten ze samen met evr-Architecten en Doorzon interieurarchitecten een nieuw, open huis. Ze lieten zich inspireren door een omgekeerde pyramide uit Bratislava, een wereldexpo in Tokio, het Centre Pompidou in Parijs en zelfs door het Flagey-gebouw. Niet dat je dat aan het uiteindelijke ontwerp kan zien. De nieuwe VRT van de vylder vinck taillieu is deels onder de grond gesitueerd, en heeft een verrassend bescheiden buitenkant, die in het hart een cascade aan terrassen verbergt. Dankzij de eenvoudige basisstructuur van kolommen en balken is het een oneindig flexibel en duurzaam gebouw. Het is vooral ook een open werkomgeving waarin de mensen zich met elkaar verbonden kunnen voelen.

Aflevering 5: Robbrecht & Daem  en Dierendonckblancke architects – 7 februari

Het architectenbureau Robbrecht & Daem werd midden jaren zeventig opgericht door Hilde Daem en Paul Robbrecht. Het bureau verwierf internationale faam met bouwwerken als het Boijmans-Van Beuningen Museum in Rotterdam, Whitechapel Gallery in Londen en het Concertgebouw in Brugge. Robbrecht & Daem vraagt vaak aan kunstenaars om bij te dragen aan hun architectuur. Luc Tuymans schilderde een fresco in het Concertgebouw, Franz West liet twee watergeesten verrijzen op het Rubensplein in Knokke, Michaël Borremans schilderde 'De Maagd van Gent' op de Stadshal. "Want kunst kan iets uitdrukken, wat met architectuur onzegbaar is," aldus Paul Robbrecht. Voor het nieuwe omroepgebouw van de VRT vroegen Robbrecht & Daem aan het jonge architectenbureau Dierendonckblancke architects om mee aan de tekentafel te zitten. Dierendonckblancke heeft een heel andere insteek in architectuur. Het zijn hyperrationele architecten die gebouwen ontwerpen als perfect functionerende machines.

Reyers 2020 is een productie van Canvas