Rudi Vranckx ontmoet drie kleine helden in Mexico

Het verdriet van Mexico

Rudi Vranckx en zijn team beginnen hun zoektocht naar kleine helden in Mexico, waar sinds 2006 tussen de 22.000 (volgens de overheid) en 27.000 mensen (Human Rights Watch) zijn verdwenen. Ze ontdekken er een complex land waar drugsbendes met een schrikbewind regeren over regio’s die ze helemaal in handen hebben, vaak in samenwerking met lokale politici. Maar ook de lokale bevolking houdt er al eens een lucratief drugshandeltje op na. Wapens circuleren overal, bruut geweld en massagraven zijn dagelijkse kost. En dus ook de verdwijningen.

Nationaal trauma

De nacht van 26 op 27 september 2014 werd voor Mexico een nationaal trauma. Toen verdwenen tijdens een uit de hand gelopen studentenbetoging in de gemeente Iguala 43 studenten lerarenopleiding uit Ayotzinapa, 260 kilometer verderop. Burgemeester Jose Luis Abarca en zijn vrouw María de los Ángeles Pineda, uit een familie van drugsmagnaten, sloegen na de feiten meteen op de vlucht.

Rudi Vranckx: “Een kind dat verdwijnt: het moet de meest afschuwelijke pijn zijn die je je kan voorstellen. En het grootste verdriet. Heel België weet sinds de Dutroux-crisis in 1996 hoe het voelt. Probeer je nu eens voor te stellen wat er in ons land gebeurd was als we die zomer geen vier, maar 43 jongeren verloren waren. Op één dag tijd dan nog. Dat de bestuurders van het land het allemaal wel zouden weten, maar geen hand uitsteken. En hoe we ten slotte zouden reageren wanneer het duidelijk zou worden dat ze zélf betrokken partij zijn geweest.”

Na Iguala kwamen vele tienduizenden Mexicanen op straat, een duidelijk signaal van een bevolking die weigert zich murw te laten slaan. Kleine helden brengt het verhaal van drie van hen. Als de malaise waarin Mexico beland is een gedeelde verantwoordelijkheid is van alle Mexicanen, dan heeft elk van hen ook de sleutel in handen voor een andere toekomst. Dat hebben ze zich gerealiseerd.

Semeí Verdia

“Enkel het volk kan het volk redden”, vindt ook Semeí Verdia. Met gevaar voor eigen leven richtte hij in 2009 een zwaarbewapende burgerwacht op toen het drugskartel de Caballeros Templarios dood kwam zaaien in zijn dorp Ostula in de staat Michoacán. Vijf jaar later en ettelijke moordpogingen op zijn persoon later, hebben de bendes de aftocht geblazen. Maar Semeí’s werk zit er nog lang niet op. Hij neemt de ploeg mee op patrouille met zijn autodefensa en naar de inbeslaggenomen villa van een drugsbaron. En naar het graf van zijn oom.

Norma Romero Vasquez

Waar geweld is, krijg je vluchtelingenstromen. Ook in het door drugsgeweld geteisterde Centraal-Amerika, al hoor je daar in onze journaals niet zo veel over. Norma Romero Vasquez, net als Semeí een telg van een landbouwersfamilie, maakt met haar organisatie Las Patronas elke dag voedselpakketten voor de migranten die aan hun huis voorbijrijden met de enorme goederentrein la bestia. Helemaal vanuit El Salvador, Guatemala en Honduras gekomen, worden velen van hen mishandeld door de immigratiediensten of vermoord door de mensensmokkelaars en roofbendes die op de trein de plak zwaaien. Norma behandelt die vluchtelingen echter als de mensen die ze zijn, op zoek naar een beter leven. Een inspirerend staaltje van pure, diepmenselijke bekommernis in tijden van vluchtelingencrisissen.

Julia Alonso Carbajal

Ook Julia Alonso Carbajal nam het heft in eigen handen. Toen haar zoon in 2008 verdween, reageerden de autoriteiten op z’n Mexicaans: door helemaal niets te doen. Met behulp van het internet schoolde ze zich dan maar zelf om tot forensisch onderzoeker en stichtte ze de Ciencia Forense Ciudadana (“burgerlijke forensische wetenschap”). Samen met twee Britse wetenschappers werkt ze aan de allereerste Mexicaanse DNA-databank voor vermiste personen én vertegenwoordigt ze 16 moeders en honderden slachtoffers van over het hele land. De ploeg van Kleine helden volgde haar gedurende enkele dagen: op bezoek bij een radeloze lotgenote-moeder in een sloppenwijk buiten Acapulco, tijdens een protestactie in Mexico-stad en op zoek naar een massagraf in de Mexicaanse heuvels. Ze blaakt van strijdlust, zo blijkt. “Een angstig volk zal snel onder de zoden eindigen. Ik leef liever kort en moedig, dan lang en op mijn knieën.”

Kleine helden online

Net zoals bij de vorige reeksen (De Vloek van Osama, De Revolutieroute, Het verdriet van Europa, Vranckx in Niemandsland) kon je Rudi Vranckx en zijn ploeg op de voet volgen bij het maken van hun reeks via de Facebookpagina In het spoor van Rudi Vranckx.

Op de website canvas.be/kleinehelden brengt het team van Vranckx extra video en duiding.

Nieuw is ook een platform op Canvas.be waarop iedereen in enkele kliks een eigen kleine held kan nomineren. Want helden vind je natuurlijk overal, vaak zelfs in onze eigen straten.  Het platform geeft onbekende wereldverbeteraars een naam en een plaatsje in de spotlights, maar werkt ook inspirerend voor al wie graag de handen uit de mouwen steekt. De strafste verhalen worden er bovendien uitgepikt door de redactie van Vranckx.

Canvas.be/kleinehelden
facebook.com/inhetspoorvanrudivranckx
Instagram: @teamvranckx
Twitter: @rudivranckx    #kleinehelden